Bakan Kurum, Türkiye'nin İklim Yol Haritası'nı açıkladı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, BM İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamında, Bakü Olimpiyat Stadyumu’nda Türkiye’nin İklim Yol Haritası’nı açıkladı.

Küresel çapta somut adımlar atılması beklentisinin en yüksek olduğu COP toplantılarından birinin gerçekleştirildiğini belirten Bakan Kurum, Türkiye olarak bu yılki gündemin direkt doğruya finans kaynaklarına erişim olmasının, finansa erişemeyen ülkeler için çok kritik kıymette olduğunu düşündüklerini lisana getirdi.

İklim finansmanın kesintisiz formda sunulmasının, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ve iklim değişikliğinin tesirlerine ahenk sağlamaya yardımcı olacağını bildiren Kurum, “Bu nedenle iklim finansmanına erişimin kolaylaştırılması daha adil bir dünya için kaidedir. Türkiye olarak her platformda COP29’u, iklim finansmanında bir dönüm noktası olarak gördüğümüzü söz ediyoruz.” diye konuştu.

Kurum, Dünya Meteoroloji Örgütü datalarına nazaran son 50 yılda hava, iklim yahut su ile ilişkili 11 binden fazla afet yaşandığını, 2 milyonun üzerinde can kaybı, 4,5 trilyon dolarlık ekonomik kayıp olduğunu tabir etti.

Türkiye’nin, bu gerçeklere hiçbir vakit sessiz kalmadığını, pasif bir tavır içinde olmadığını lisana getiren Kurum, “Binlerce yıllık birikiminden de güç alarak, tüm kurumlarıyla birlikte, insanlık için, ortak konutumuz dünya için var gücüyle çalışmaktadır. Türkiye, her uğraşını, bize emanet olan dünyanın sıhhati ve insanlığın güzelliği için tasarlamakta ve uygulamaktadır.” dedi.

“EMİSYONLARIN BİRÇOKLARININ KAYNAKLANDIĞI GÜÇ BÖLÜMÜNDE SAVLI AMAÇLAR ORTAYA KOYDUK”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dünyaya ilan ettiği, 2053 Net Sıfır Emisyon gayesinin bu kararlılığın en yüksek evrakı ve tezahürü olduğunu belirten Kurum, şunları kaydetti:

“İşte hazırladığımız uzun devir stratejimizi, bir öteki deyişle, yol haritamızı da bu kararlılığa uygun olarak en şeffaf ve iştirakçi süreçleri işleterek ortaya koyduk. Uzun Periyotlu İklim Stratejimizin hazırlık sürecini, yaklaşık 2 yıl boyunca kamu ve özel dal ile sivil toplum temsilcilerinin katkılarıyla yürüttük. Stratejimizi toplam 18 dalda 89 strateji ile hazırladık ve 3 temel sacayağı üzerine bina ettik. Bu 3 temel sacayağı, ‘azaltım, ahenk ve yatay kesen konular’ ismini verdiğimiz her iki başlığın ortak noktalarından müteşekkildir.

Bu yılki emisyon ölçülerimize baktığımızda, emisyon oranımızın yüzde 72’sinin güç dalından, yüzde 13’ünün tarım, kalan yüzde 3’ünün ise atık kesiminden kaynaklandığını görüyoruz. Bu nedenle de Uzun Periyotlu İklim Stratejisi Azaltım Amaçlarımız Kapsamında emisyonların birçoklarının kaynaklandığı güç dalında argümanlı maksatlar ortaya koyduk.”

Türkiye’nin toplam kurulu güç içerisinde yenilenebilir güç hissesini yüzde 59’a yükselttiğini, bu alanda Avrupa’da 5’inci, dünyada 11’inci sırada yer aldığını bildiren Kurum, “Birincil güçte yenilenebilir gücün hissesini yüzde 50’ye, nükleer gücün hissesini ise yüzde 30’a çıkarmayı planlıyoruz. Böylelikle ulusal çapta kullanacağımız gücün yaklaşık yüzde 80’inini karbonsuz hale getireceğiz.” dedi.

Sanayi bölümünde 2053’e kadar çimentoda yüzde 93, demir-çelikte yüzde 99, alüminyumda yüzde 75 emisyon azaltımı öngördüklerini lisana getiren Kurum, binalar dalında, 2053’te emisyonları sıfıra yaklaştırmış olacaklarını, bu alanda toplam 2 milyar ton karbondioksit muadili emisyon salımını engelleyeceklerini söyledi.

“2035’E ELEKTRİKLİ ARAÇ YERLİLİK ORANI YÜZDE 75’E ÇIKARILACAK”

Bakan Kurum, ulaştırma kesiminde 2053’e kadar 7 bin kilometre yüksek süratli tren ve süratli tren sınırı inşa ederek, pak ulaşım olan demir yollarının lojistikteki hissesini yüzde 5’ten yüzde 22’ye çıkaracaklarını, 2035’e kadar elektrikli araç sayısını 4,2 milyona ulaştıracaklarını, bu sayede elektrikli araç yerlilik oranını da yüzde 75’e çıkaracaklarını belirterek, bu çalışmalarla kara yolu ulaşımı kaynaklı sera gazı emisyonlarını olabildiğince azaltacaklarını vurguladı.

Atık dalında sıfır atık prensibiyle hareket edeceklerini anlatan Kurum, şöyle devam etti:

“Yıllar içinde basamaklı olarak, atıkların sistemli depolama alanlarına gönderilmesine son vereceğiz. Atıkta, geri kazanım oranımızı yüzde 70’e çıkaracağız. Depozito İdare Sistemimizin makine ve altyapı kurulumunu, 2025 yılı sonuna kadar yapacak, ülke genelinde uygulamaya geçeceğiz. Metan emisyonlarının azaltılmasına değerli bir katkı sunmuş olacağız. Tarım dalında tarım topraklarımızın en az yüzde 10’unda organik tarım yapacağız. Hayvancılıkta yem rasyonuyla yem çeşidini optimize edeceğiz. Biyogaz tesislerini yaygınlaştıracak, karbondioksit dışı emisyonlarını azaltacak ve en değerlisi besin güvenliğimizi koruyacağız. Ormancılık bölümünde ormanlarda müdafaa çalışmaları yürütülmesi ve yeniden millet bahçelerinin, yeşil alanların ve yeşil koridorların arttırılması yoluyla yutak alan kapasitemizi arttıracağız.”

“TARIMSAL SULAMA VERİMLİLİĞİMİZİ ARTTIRACAĞIZ”

Murat Kurum, üzerinde çalıştıkları 3 kilometre çözünürlüklü projeksiyon modelleri sayesinde 11 farklı kesime dair risk tahlili yürüteceklerini belirterek, bu dallara dair 37 stratejiyi şimdiden belirlediklerini söyledi.

Bu stratejilerle kentlerde su kayıp ve kaçaklarını azaltacaklarını bildiren Kurum, “Tarımsal sulama verimliliğimizi arttıracak, akıllı su idare sistemlerini hayata geçireceğiz. Havza idare planlarımızı titizlikle uygulayacağız. Biyolojik çeşitliliği koruyacağız. Sürdürülebilir orman idaresi, çölleşmeyle çaba, kentlerimizde iklim dirençli yapı standartlarının geliştirilmesi üzere uygulamaları çeşitlendireceğiz.” diye konuştu.

Kurum, organik tarım uygulamaları, işlemesiz tarım ve yağmur hasadı üzere uygulamaları Türkiye’nin her yerinde yaygınlaştıracaklarını, sürdürülebilir turizm programları ve kültürel miras alanlarının müdafaa altına alınmasına dair adımları kararlılıkla atacaklarını, sıhhat izleme sistemlerini kuracaklarını, erken ikaz ve müdahale sistemlerini güçlendireceklerini vurguladı.

Uzun devirli iklim stratejisinde hem azaltım hem de ahenk siyasetlerini ilgilendiren ortak hususları, Yatay Kesen Mevzular başlığı altında belirlediklerini, yenilikçi teknolojileri destekleyerek kapsamlı adımlar attıklarını belirten Kurum, şöyle konuştu:

“Bu çerçevede, hidrojen teknolojileri karbon yakalama, kullanma ve depolama teknolojileri; akıllı kent ve akıllı tarım teknolojilerine dair yaklaşımlarımızı strateji evrakımıza en kapsamlı formda yansıttık. Adil geçiş siyasetleriyle, yeni iş imkanları ve maharet geliştirme programları da gayelerimiz ortasında. İklim kanunumuzun bu yıl içerisinde, Gazi Meclisimizde kanunlaşarak yürürlüğe girmesini bekliyoruz. Bu kanunla birlikte yeşil dönüşümü hızlandıracağız. 2026’da Avrupa Birliğinde yürürlüğe girecek olan Hudutta Karbon Düzenleme Sistemine rağmen, dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Ticaret Sistemimizi hızla hayata geçireceğiz. Yeşil yatırımlar için finansman düzeneklerini geliştirecek, ‘ulusal yeşil taksonomi yönetmeliğimizi’ de 2025’te çıkaracağız.”

TÜRKİYE’NİN COP31 BAŞKANLIĞINA ADAYLIĞI

İklim değişikliğine karşı dünyanın en kırılgan kısımlarının 6 milyardan fazla beşere konut sahipliği yapan Akdeniz, Asya-Pasifik ve Afrika İklim bölgeleri olduğunu tabir eden Kurum, Türkiye’nin de sanayi ihtilali öncesine nazaran 1,5 dereceden daha fazla yüzey sıcaklık artışı yaşayan, dünyanın en tehlikeli göç rotalarından birine konut sahipliği yapan Akdeniz İklim Havzası’nda yer aldığını anlattı.

Türkiye’nin iklim değişikliğinden olumsuz etkilenmekle birlikte bu krizi fırsata dönüştürme marifetine de sahip olduğuna işaret eden Kurum, “Tecrübelerimizi aktarmak, her ülkenin deneyimini de direkt kendilerinden almak için, iklim değişikliğiyle global çabaya en yüksek katkıyı sunmak için COP31 başkanlığını çok önemsiyoruz.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’nin COP31 başkanlığına dair adaylığını tüm dünyaya ilan ettiğini anımsatan Kurum, şunları kaydetti:

“Türkiye, başkanlığı müddetince gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ortasında iklim hareketini güçlendiren bir köprü olacaktır. İstisnasız tüm ülkeler için iklim adaletine uygun bir teknoloji akışını ve finans paylaşımını sonuna kadar destekleyecektir. İklim dirençli ve uyumlu kent modelini geliştirme noktasında; en kararlı adımları atacaktır. Akdeniz-Afrika-Pasifik başta olmak üzere tüm dünyadaki kırılgan bölgelerin direncini artırma konusuna, tüm gücüyle odaklanacaktır. Bu kapsamda Türkiye’nin COP31 başkanlığında adil, sürdürülebilir, kapsayıcı ve şeffaf bir yaklaşımla hareket edeceğini söz ediyor, tüm dostlarımızdan da takviyelerini bekliyoruz.”

“TÜRKİYE ALINACAK KARARLAR DOĞRULTUSUNDA FİNANSA ERİŞİMİNİ DAHA DA ARTIRACAKTIR”

Bakan Kurum, konuşmalarının akabinde basın mensuplarının sorularını da yanıtladı.

Türkiye ve Azerbaycan ortasında her alanda işbirliği yürüttüklerini belirten Kurum, iklim değişikliği ve etraf alanı başta olmak üzere Bakanlığı ilgilendiren konularda Azerbaycanlı mevkidaşlarıyla görüşme yaptıklarını söyledi.

Kurum, Türkiye’nin vakit içerisinde de fosil yakıtlardan çıkmış olacağını, emisyon üretmeyen güç tesisine yönelik adımlar atacağını lisana getirdi.

Türkiye’nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Mukavelesi’nin EK-1 listesinde yer aldığını lakin bu listede olmaması gerektiğini vurgulayan Kurum, “İklim değişikliğiyle uğraş ve emisyon azaltım noktasında adımlarımızı atıyoruz, atmaya devam edeceğiz. İklim finansmanına erişim noktasında Türkiye gelişmekte olan bir ülke olarak burada alınacak kararlar doğrultusunda finansa erişimini daha da artıracaktır.” dedi.