İzmir’den Bir İlk: Yerli İlaçla Sarı Nokta Hastalığında Yeni Umut

İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) araştırmacıları tarafından geliştirilen ilaç, Türkiye’de sarı nokta hastalığı için üretilen ilk özgün ürün olma özelliğini taşıyor. Şu aşamada ilaç, klinik denemelere geçmeden önce hayvan deneyleriyle test ediliyor.

Araştırmayı yürüten Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar, Boğaziçi Üniversitesi’nde moleküler biyoloji ve genetik ile kimya eğitimi aldıktan sonra Koç Üniversitesi’nde kimya ve biyoloji mühendisliği alanında yüksek lisansını tamamladı. ABD’de kimya ve biyokimya doktorasını yaptıktan sonra 7 yıl önce Türkiye’ye dönerek İBG’de araştırma grup lideri olarak göreve başladı.

Dr. Uzunlar, gözde “makula” bölgesinin bozulmasıyla ortaya çıkan sarı nokta hastalığı için 2020 yılında ilaç geliştirme çalışmalarına başladığını belirtti. Projeye destek veren biyoteknoloji şirketi ile yürütülen çalışmalar sonucunda geliştirilen özgün ilaca, destek veren şirketin yönetim kurulu başkanı Dr. Ercan Varlıbaş’ın soyadından esinlenerek “Varliciment” ismi verildi.

Dr. Uzunlar, geliştirdikleri ilacın mevcut ilaçlara göre daha etkin olduğunu vurgulayarak, “İlaç proteine bağlanarak retinadaki damarların büyümesini ve sızdırmasını engelliyor. Böylece körlüğün önüne geçiliyor. Hasta 1-2 ayda bir uygulama yapmak zorunda, ancak görme yetisini kaybetmiyor. Molekül yapısı küçük olduğu için proteine daha iyi bağlanıyor ve hücre deneylerinde mevcut ilaçlara göre daha etkili olduğunu gördük” dedi.

İlacın klinik aşamaya geçebilmesi için öncelikle hayvan deneylerinin tamamlanması gerektiğini ifade eden Dr. Uzunlar, başarılı olunması halinde faz 1, 2 ve 3 klinik deneylerinin ardından ürünün piyasaya sunulacağını belirtti. Dr. Uzunlar, “Türkiye’de orijinal bir ilaç geliştirmek uzun zamandır hedefimdi. Şu an bunun için çalışıyoruz. İlacımız muadillerine göre daha etkili ve Türkiye’de üretileceği için maliyeti daha düşük olacak” ifadelerini kullandı.

Çalışma ekibinden Dr. Gülçin Çakan Akdoğan ise ilacın insan hücreleri, zebra balığı ve farklı deney modellerinde etkili olduğunu kaydetti. Destekleyen biyoteknoloji şirketinin yönetim kurulu başkanı Dr. Ercan Varlıbaş da, “Ülkemizden dünyaya büyük bir atılım gerçekleşecek. Hem gururluyuz hem de heyecanlıyız” dedi.